当前位置: 首页 > article >正文

微分几何-曲线论(向量函数)

文章目录

向量函数

定义

D D D是一个集合,如果映射 r \boldsymbol r r D D D中每一元素都映射为 R R R中的一个位置向量,则称 r \boldsymbol r r为一个向量函数.

特别地,当 D D D为开区间 ( a , b ) (a,b) (a,b)时,向量函数 r \boldsymbol r r称为一元向量函数,记为 r ( t ) \boldsymbol r(t) r(t),或 r = r ( t ) \boldsymbol r=\boldsymbol r(t) r=r(t).

D D D为开区域 ( a , b ) × ( c , d ) (a, b)×(c,d) (a,b)×(c,d)时,向量函数 r \boldsymbol r r称为二元向量函数,记为 r ( u , v ) \boldsymbol r(u, v) r(u,v),或 r = r ( u , v ) \boldsymbol r=\boldsymbol r(u,v) r=r(u,v).

通常而言, r \boldsymbol r r映射的集合是一个由原点指向位置终点的向量集。当自变量变化时,后面我们会看到集合中向量的终点位置构成平面或空间中的曲线

极限

r ( t ) r(t) r(t)是一个向量函数, a \boldsymbol a a是一个向量, t ∈ ( a , b ) t∈(a,b) t(a,b),如果对于 ∀ ε > 0 , ∃ δ > 0 \forall \varepsilon>0, \exists \delta>0 ε>0,δ>0,当 ∣ t − t 0 ∣ < δ |t-t_0|<\delta tt0<δ时,有 ∣ r ( t ) − a ∣ < ε |\boldsymbol r(t)-\boldsymbol a|<\varepsilon r(t)a<ε,则称当 t → t 0 t \rightarrow t_0 tt0时,向量函数 r ( t ) \boldsymbol r(t) r(t)的极限为 a \boldsymbol a a,记作: lim ⁡ t → t 0 r ( t ) = a \lim _{t \rightarrow t_0} \boldsymbol r(t)=\boldsymbol a limtt0r(t)=a

t → t 0 t \rightarrow t_0 tt0时, r ( t ) → a \boldsymbol r(t) \rightarrow \boldsymbol a r(t)a

t → t 0 t \rightarrow t_0 tt0时, ∣ r ( t ) − a ∣ → 0 |\boldsymbol r(t)-\boldsymbol a| \rightarrow 0 r(t)a0.

定理1(向量函数极限与其实函数分量极限关系)

设向量函数 r ( t ) = { x ( t ) , y ( t ) , z ( t ) } \boldsymbol r(t)=\{x(t),y(t),z(t)\} r(t)={x(t),y(t),z(t)} a = x 0 , y 0 , z 0 \boldsymbol a={x_0,y_0,z_0} a=x0,y0,z0,则:
lim ⁡ t → t 0 r ( t ) = a ⇔ lim ⁡ t → t 0 x ( t ) = x 0 , lim ⁡ t → t 0 y ( t ) = y 0 , lim ⁡ t → t 0 z ( t ) = z 0 \begin{array}{l} \lim _{t \rightarrow t_{0}} \boldsymbol{r}(t)=\boldsymbol{a} \Leftrightarrow \lim _{t \rightarrow t_{0}} x(t)=x_{0}, \lim _{t \rightarrow t_{0}} y(t)=y_{0}, \lim _{t \rightarrow t_{0}} z(t)=z_{0} \end{array} limtt0r(t)=alimtt0x(t)=x0,limtt0y(t)=y0,limtt0z(t)=z0
证明:通过向量函数极限定义证明即可。

image-20241014211409000

通过定理1,后续的很多问题都可以从向量函数转化到实函数来求解,如求极限,求导等。

定理2(向量函数极限运算法则)

r ( t ) , s ( t ) \boldsymbol r(t),\boldsymbol s(t) r(t),s(t)为两个一元向量函数, λ ( t ) \lambda(t) λ(t)为一元实函数,如果 l i m t → t 0 r ( t ) = a , lim ⁡ t → t 0 s ( t ) = b , lim ⁡ t → t 0 λ ( t ) = m lim _{t \rightarrow t_{0}} \boldsymbol{r}(t)=\boldsymbol{a}, \quad \lim _{t \rightarrow t_{0}} \boldsymbol{s}(t)=\boldsymbol{b}, \quad \lim _{t \rightarrow t_{0}} \lambda(t)=m limtt0r(t)=a,limtt0s(t)=b,limtt0λ(t)=m,则:
lim ⁡ t → t 0 ( r ( t ) ± s ( t ) ) = a ± b lim ⁡ t → t 0 ( λ ( t ) r ( t ) ) = m a lim ⁡ t → t 0 ( r ( t ) ⋅ s ( t ) ) = a ⋅ b lim ⁡ t → t 0 ( r ( t ) × s ( t ) ) = a × b \begin{array}{l} \lim _{t \rightarrow t_{0}}(\boldsymbol{r}(t) \pm \boldsymbol{s}(t))=\boldsymbol{a} \pm \boldsymbol{b} \\ \lim _{t \rightarrow t_{0}}(\lambda(t) \boldsymbol{r}(t))=m \boldsymbol{a} \\ \lim _{t \rightarrow t_{0}}(\boldsymbol{r}(t) \cdot \boldsymbol{s}(t))=\boldsymbol{a} \cdot \boldsymbol{b} \\ \lim _{t \rightarrow t_{0}}(\boldsymbol{r}(t) \times \boldsymbol{s}(t))=\boldsymbol{a} \times \boldsymbol{b} \end{array} limtt0(r(t)±s(t))=a±blimtt0(λ(t)r(t))=malimtt0(r(t)s(t))=ablimtt0(r(t)×s(t))=a×b

连续性

r ( t ) \boldsymbol r(t) r(t)是一个向量函数, t 0 ∈ ( a , b ) t_0∈(a,b) t0(a,b),如果
lim ⁡ t → t 0 r ( t ) = r ( t 0 ) \lim _{t \rightarrow t_{0}} \boldsymbol{r}(t)=\boldsymbol{r}\left(t_{0}\right) tt0limr(t)=r(t0)
则称 r ( t ) \boldsymbol r(t) r(t) t 0 t_0 t0处连续。如果对于 ∀ t 0 ∈ ( a , b ) \forall t_0∈(a,b) t0(a,b) r ( t ) \boldsymbol r(t) r(t) t 0 t_0 t0处都连续,则称向量函数 r ( t ) \boldsymbol r(t) r(t)是连续的.

定理3(向量函数连续性与其实函数分量连续性关系)

设向量函数 r ( t ) = { x ( t ) , y ( t ) , z ( t ) } \boldsymbol r(t)=\{x(t),y(t),z(t)\} r(t)={x(t),y(t),z(t)},则 r ( t ) r(t) r(t)连续当且仅当其分量函数 x ( t ) , y ( t ) , z ( t ) x(t),y(t),z(t) x(t),y(t),z(t)都连续.

证明:利用定理1.

可导性

r ( t ) \boldsymbol r(t) r(t)是一个向量函数, t 0 ∈ ( a , b ) t_0∈(a,b) t0(a,b),如果 lim ⁡ t → t 0 r ( t ) − r ( t 0 ) t − t 0 \lim _{t \rightarrow t_{0}} \frac{r(t)-r\left(t_{0}\right)}{t-t_{0}} limtt0tt0r(t)r(t0)存在,则称 r ( t ) \boldsymbol r(t) r(t) t 0 t_0 t0处可导(或可微),将这个极限记作 r ′ ( t 0 ) \boldsymbol r'(t_0) r(t0) d r ( t ) d t ∣ t = t 0 \left.\frac{d \boldsymbol{r}(t)}{d t}\right|_{t=t_{0}} dtdr(t) t=t0

如果对于 ∀ t 0 ∈ ( a , b ) \forall t_0∈(a,b) t0(a,b) r ( t ) \boldsymbol r(t) r(t) t 0 t_0 t0处都可导,则称向量函数 r ( t ) \boldsymbol r(t) r(t)是可导的,也称向量函数 r ′ ( t ) \boldsymbol r'(t) r(t) r ( t ) r(t) r(t)的导数.

定理4(向量函数可导性与其实函数分量可导性关系)

设向量函数 r ( t ) = { x ( t ) , y ( t ) , z ( t ) } \boldsymbol r(t)=\{x(t),y(t),z(t)\} r(t)={x(t),y(t),z(t)},则 r ( t ) \boldsymbol r(t) r(t)可导当且仅当其分量函数 x ( t ) , y ( t ) , z ( t ) x(t),y(t),z(t) x(t),y(t),z(t)都可导,即
r ′ ( t ) = x ′ ( t ) , y ′ ( t ) , z ′ ( t ) r'(t)={x'(t),y'(t),z'(t)} r(t)=x(t),y(t),z(t)
证明

image-20241014213558947

image-20241014213735088

推广定义1

如果向量函数 r ( t ) \boldsymbol r(t) r(t)的导数 r ′ ( t ) \boldsymbol r'(t) r(t)仍然存在处处连续的导数,则称向量函数 r ( t ) \boldsymbol r(t) r(t)是二阶可导的,其导数记为向量函数 r ′ ′ ( t ) \boldsymbol r''(t) r′′(t). 完全类似,还可以定义向量函数 r ( t ) \boldsymbol r(t) r(t)的三阶导数 r ′ ′ ′ ( t ) \boldsymbol r'''(t) r′′′(t),四阶导数 r ( 4 ) ( t ) \boldsymbol r^{(4)}(t) r(4)(t),直到 n n n阶导数 r ( n ) ( t ) r^{(n)}(t) r(n)(t)的概念.

推广定义2

如果一个函数具有直到 n n n阶的连续的导数,则称这个函数为 C n C^n Cn类函数. C 0 C^0 C0类函数指连续函数 C 1 C^1 C1类函数是指具有连续的一阶导数的函数, C ∞ C^{\infin} C函数指具有连续的任意阶导数的函数. 比如指数函数 e x e^x ex

定理4推论

向量函数 r ( t ) = { x ( t ) , y ( t ) , z ( t ) } \boldsymbol r(t)=\{x(t),y(t),z(t)\} r(t)={x(t),y(t),z(t)} C n C^n Cn类函数当且仅当其分量函数为 C n C^n Cn类函数,即
r ( n ) ( t ) = { x ( n ) ( t ) , y ( n ) ( t ) , z ( n ) ( t ) } \boldsymbol{r}^{(n)}(t)=\left\{x^{(n)}(t), y^{(n)}(t), z^{(n)}(t)\right\} r(n)(t)={x(n)(t),y(n)(t),z(n)(t)}

定理5(向量函数导数运算法则)

向量函数导数的四则运算法则如下:
( r ± s ) ′ = r ′ ± s ′ ( ρ r ) ′ = ρ ′ r + ρ r ′ ( r ⋅ s ) ′ = r ′ ⋅ s + r ⋅ s ′ ( r × s ) ′ = r ′ × s + r × s ′ ( r , s , u ) ′ = ( r , s , u ) + ( r , s ′ , u ) + ( r , s , u ′ ) ( r ρ ) ′ = r ′ ρ − r ρ ′ ρ 2 \begin{array}{l} (\boldsymbol{r} \pm \boldsymbol{s})^{\prime}=\boldsymbol{r}^{\prime} \pm \boldsymbol{s}^{\prime} \\ (\rho \boldsymbol{r})^{\prime}=\rho^{\prime} \boldsymbol{r}+\rho \boldsymbol{r}^{\prime} \\ (\boldsymbol{r} \cdot \boldsymbol{s})^{\prime}=\boldsymbol{r}^{\prime} \cdot \boldsymbol{s}+\boldsymbol{r} \cdot \boldsymbol{s}^{\prime} \\ (\boldsymbol{r} \times \boldsymbol{s})^{\prime}=\boldsymbol{r}^{\prime} \times \boldsymbol{s}+\boldsymbol{r} \times \boldsymbol{s}^{\prime} \\ (\boldsymbol{r}, \boldsymbol{s}, \boldsymbol{u})^{\prime}=(\boldsymbol{r}, \boldsymbol{s}, \boldsymbol{u})+\left(\boldsymbol{r}, \boldsymbol{s}^{\prime}, \boldsymbol{u}\right)+\left(\boldsymbol{r}, \boldsymbol{s}, \boldsymbol{u}^{\prime}\right) \\ \left(\frac{\boldsymbol{r}}{\rho}\right)^{\prime}=\frac{\boldsymbol{r}^{\prime} \rho-\boldsymbol{r} \rho^{\prime}}{\rho^{2}} \end{array} (r±s)=r±s(ρr)=ρr+ρr(rs)=rs+rs(r×s)=r×s+r×s(r,s,u)=(r,s,u)+(r,s,u)+(r,s,u)(ρr)=ρ2rρrρ

注: ρ \rho ρ是实函数,第五个公式是三个向量的混合积。混合积表达式为:
( a , b , c ) = ( b , c , a ) = ( c , a , b ) = − ( b , a , c ) = − ( a , c , b ) = − ( c , b , a ) = ( a × b ) ⋅ c = a × ( b ⋅ c ) (\boldsymbol a,\boldsymbol b,\boldsymbol c)=(\boldsymbol b,\boldsymbol c,\boldsymbol a)=(\boldsymbol c,\boldsymbol a,\boldsymbol b)=-(\boldsymbol b,\boldsymbol a,\boldsymbol c)=-(\boldsymbol a,\boldsymbol c,\boldsymbol b)=-(\boldsymbol c,\boldsymbol b,\boldsymbol a)=(\boldsymbol a \times \boldsymbol b)\cdot \boldsymbol c=\boldsymbol a \times (\boldsymbol b\cdot \boldsymbol c) (a,b,c)=(b,c,a)=(c,a,b)=(b,a,c)=(a,c,b)=(c,b,a)=(a×b)c=a×(bc)
混合积的集合意义表示以 a , b , c a,b,c a,b,c为棱的平行六面体的体积.

定理6(向量函数的泰勒公式)

设向量函数 r ( t ) \boldsymbol r(t) r(t)在点 t 0 t_0 t0处具有直到 n n n阶的连续的导数,则:
r ( t ) = r ( t 0 ) + r ′ ( t 0 ) ( t − t 0 ) + 1 2 ! r ′ ′ ( t 0 ) ( t − t 0 ) 2 + ⋯ + 1 n ! r ( n ) ( t 0 ) ( t − t 0 ) n + o ( ( t − t 0 ) n ) \begin{array}{l} \boldsymbol{r}(t)=\boldsymbol{r}\left(t_{0}\right)+\boldsymbol{r}^{\prime}\left(t_{0}\right)\left(t-t_{0}\right)+\frac{1}{2!} \boldsymbol{r}^{\prime \prime}\left(t_{0}\right)\left(t-t_{0}\right)^{2} \\ +\cdots+\frac{1}{n!} \boldsymbol{r}^{(n)}\left(t_{0}\right)\left(t-t_{0}\right)^{n}+\boldsymbol{o}\left(\left(t-t_{0}\right)^{n}\right) \end{array} r(t)=r(t0)+r(t0)(tt0)+2!1r′′(t0)(tt0)2++n!1r(n)(t0)(tt0)n+o((tt0)n)
这里 o ( ( t − t 0 ) n ) \boldsymbol{o}\left(\left(t-t_{0}\right)^{n}\right) o((tt0)n)表示 ( t − t 0 ) n (t-t_0)^n (tt0)n的高阶无穷小向量.

定理7(向量函数复合实函数导数)

r ( u ) \boldsymbol r(u) r(u)是一个可导的向量函数, u = g ( t ) u=g(t) u=g(t)是一个可导的实函数,那么它们的复合函数 r ( g ( t ) ) \boldsymbol r(g(t)) r(g(t))(如果复合函数存在的话)可导,且:
d r d t = d r d u d g d t  或者  r ′ ( u ) g ′ ( t ) \frac{d \boldsymbol{r}}{d t}=\frac{d \boldsymbol{r}}{d u} \frac{d g}{d t} \quad \text { 或者 } \quad \boldsymbol{r}^{\prime}(u) g^{\prime}(t) dtdr=dudrdtdg 或者 r(u)g(t)

积分

向量函数的积分的定义和实函数的情形相同,即:
∫ a b r ( t ) d t = lim ⁡ n → ∞ ∑ i = 1 n r ( ξ i ) ( t i − t i − 1 ) \int_{a}^{b} \boldsymbol{r}(t) d t=\lim _{n \rightarrow \infty} \sum_{i=1}^{n} \boldsymbol{r}\left(\xi_{i}\right)\left(t_{i}-t_{i-1}\right) abr(t)dt=nlimi=1nr(ξi)(titi1)
其中 t 0 = a , t 1 , ⋯   , t n − 1 , t n = b t_{0}=a, t_{1}, \cdots, t_{n-1}, t_{n}=b t0=a,t1,,tn1,tn=b表示区间 [ a , b ] [a,b] [a,b]的分点, ξ i \xi_i ξi是区间 ( t i − 1 , t i ) (t_{i-1},t_i) (ti1,ti)上任意一点,当 n → ∞ n\rightarrow \infin n时, ∣ t i − t i − 1 ∣ → 0 |t_i-t_{i-1}|\rightarrow0 titi10

如果向量函数 r ( t ) = x ( t ) e 1 + y ( t ) e 2 + z ( t ) e 3 \boldsymbol{r}(t)=x(t) \boldsymbol{e}_{1}+y(t) \boldsymbol{e}_{2}+z(t) \boldsymbol{e}_{3} r(t)=x(t)e1+y(t)e2+z(t)e3是可积的,则有:
∫ a b r ( t ) d t = ∫ a b [ x ( t ) e 1 + y ( t ) e 2 + z ( t ) e 3 ] d t = ∫ a b x ( t ) d t e 1 + ∫ a b y ( t ) d t e 2 + ∫ a b z ( t ) d t e 3 \begin{array}{l} \int_{a}^{b} \boldsymbol{r}(t) d t=\int_{a}^{b}\left[x(t) \boldsymbol{e}_{1}+y(t) \boldsymbol{e}_{2}+z(t) \boldsymbol{e}_{3}\right] d t \\ =\int_{a}^{b} x(t) d t \boldsymbol{e}_{1}+\int_{a}^{b} y(t) d t e_{2}+\int_{a}^{b} z(t) d t \boldsymbol{e}_{3} \end{array} abr(t)dt=ab[x(t)e1+y(t)e2+z(t)e3]dt=abx(t)dte1+aby(t)dte2+abz(t)dte3
关于向量函数积分有以下命题.

定理8(积分相关命题)

如果向量函数 r ( t ) \boldsymbol{r}(t) r(t)是区间 [ a , b ] [a,b] [a,b]上的连续函数,则积分 ∫ a b r ( t ) d t \int_{a}^{b} \boldsymbol{r}(t) d t abr(t)dt存在,并且

(1) a < c < b a<c<b a<c<b时,有
∫ a b r ( t ) d t = ∫ a c r ( t ) d t + ∫ c b r ( t ) d t . \int_{a}^{b} \boldsymbol{r}(t) d t=\int_{a}^{c} \boldsymbol{r}(t) d t+\int_{c}^{b} \boldsymbol{r}(t) d t . abr(t)dt=acr(t)dt+cbr(t)dt.
(2)设 m m m是常数,有
∫ a b m r ( t ) d t = m ∫ a b r ( t ) d t . \int_{a}^{b} m \boldsymbol{r}(t) d t=m \int_{a}^{b} \boldsymbol{r}(t) d t . abmr(t)dt=mabr(t)dt.
(3)设 m \boldsymbol m m是常向量,则有
∫ a b m ⋅ r ( t ) d t = m ⋅ ∫ a b r ( t ) d t , ∫ a b m × r ( t ) d t = m × ∫ a b r ( t ) d t . \begin{array}{l} \int_{a}^{b} \boldsymbol{m} \cdot \boldsymbol{r}(t) d t=\boldsymbol{m} \cdot \int_{a}^{b} \boldsymbol{r}(t) d t, \\ \int_{a}^{b} \boldsymbol{m} \times \boldsymbol{r}(t) d t=\boldsymbol{m} \times \int_{a}^{b} \boldsymbol{r}(t) d t. \end{array} abmr(t)dt=mabr(t)dt,abm×r(t)dt=m×abr(t)dt.
(4) d d x [ ∫ a x r ( t ) d t ] = r ( x ) . \frac{d}{d x}\left[\int_{a}^{x} \boldsymbol{r}(t) d t\right]=\boldsymbol{r}(x). dxd[axr(t)dt]=r(x).

旋转速度

t t t以增量 Δ t \Delta t Δt,用 Δ φ \Delta \varphi Δφ表示向量 r ( t ) \boldsymbol{r}(t) r(t) r ( t + Δ t ) \boldsymbol{r}(t+\Delta t) r(t+Δt)所组成的角,如图所示.

作比值 Δ φ Δ t \frac {\Delta \varphi} {\Delta t} ΔtΔφ,当 Δ t → 0 \Delta t \rightarrow 0 Δt0时,则 ∣ Δ φ Δ t ∣ |\frac {\Delta \varphi} {\Delta t}| ΔtΔφ的极限就叫做向量函数 r ( t ) \boldsymbol{r}(t) r(t)对于它的变量 t t t旋转速度.(后面的知识可以知道其实旋转速度就是曲率)

image-20241015212912742

定理9:单位向量函数 r ( t ) \boldsymbol{r}(t) r(t) ∣ r ( t ) ∣ = 1 |\boldsymbol{r}(t)|=1 r(t)=1)关于 t t t的旋转速度等于其微商(导数)的模 ∣ r ′ ( t ) ∣ |\boldsymbol{r'}(t)| r(t)

证明:

image-20241015214037073

image-20241015213908244

证明过程涉及到一个重要极限(后续会补充这个重要极限的证明,高数忘光了…):
lim ⁡ x → 0 s i n x x = 1 \lim _{x \rightarrow 0}\frac {sinx} x = 1 x0limxsinx=1

其他定理
定理10:可导向量函数有固定长当且仅当它与其导数在每一点处都正交

证明:利用两边同时求导以及两边同时积分的技巧来证明.

image-20241015214811709

image-20241015214827728

定理11:可导向量函数有固定方向当且仅当 r ( t ) × r ′ ( t ) = 0 \boldsymbol{r}(t) \times \boldsymbol{r}^{\prime}(t)=\mathbf{0} r(t)×r(t)=0

证明:需要利用**向量叉积为0向量则两向量平行(共线)**以及上一个定理结论.

image-20241015215551848

image-20241015215528394

image-20241015215608060

image-20241015215619756

定理12:向量函数 r ( t ) \boldsymbol{r}(t) r(t)平行于固定平面当且仅当 ( r ( t ) , r ′ ( t ) , r ′ ′ ( t ) ) = 0 \left(\boldsymbol{r}(t), \boldsymbol{r}^{\prime}(t), \boldsymbol{r}^{\prime \prime}(t)\right)=0 (r(t),r(t),r′′(t))=0

证明:用到上一个定理和平面向量基本定理

image-20241015215942966

image-20241015220243775

image-20241015220702852

image-20241015220718604


http://www.kler.cn/a/349425.html

相关文章:

  • 2024年【汽车驾驶员(技师)】考试题库及汽车驾驶员(技师)试题及解析
  • 集合框架05:List接口使用、List实现类、ArrayList使用
  • ListView的Items绑定和comboBox和CheckBox组合使用实现复选框的功能
  • C/C++语言基础--C++异常看这一篇就够了
  • 实景三维赋能自然资源精细化管理创新
  • 【翻译】自定义 Qt Designer 窗体
  • Oracle低代码平台apex介绍
  • 代码训练营 day28|LeetCode 39,LeetCode 40,LeetCode 131
  • Web Worker加载外部文件实践
  • Spring Boot在医疗行业B2B交互系统中的应用案例
  • 【数据结构】:破译排序算法--数字世界的秩序密码(二)
  • Golang | Leetcode Golang题解之第476题数字的补数
  • 【git】本地玩坏了不必重新clone
  • 转型AI产品经理需要掌握的硬知识、经理能力模型和常见AI概念梳理
  • 设计模式 - 结构型
  • JavaScript全面指南(二)
  • Linux 命令 —— grep、tail、head、cat、more、less(查看日志常用命令)
  • 海​能​达​一​面
  • CSS也可以赋一个变量值?是的
  • 使用Python编写你的第一个算法交易程序